Dat is een goede vraag. U moet die vraag met enige regelmaat aandachtig stellen. Om eerlijk te zijn zou u die vraag bij iedere behandelaar, therapeut, medicijn, supplement, arts en oefening moeten stellen. Geef niet al uw controle uit handen aan de “expert”: het gaat om uw leven, lichaam, gezondheid. Het is verbazingwekkend hoeveel mensen, als ze gevraagd wordt of hun huidige medicijnen of behandeling inderdaad iets positiefs opleveren, niet weten wat ze moeten antwoorden. “Het is beter dan niets doen” klinkt het vaak. Maar is dat zo? Wat u ook doet, ondergaat, inneemt, na een redelijke (!) tijd zou u moeten kunnen zeggen of het daadwerkelijk verschil maakt. Zo niet, stop ermee en probeer iets anders. Natuurlijk, iedereen is anders. Er zijn zo veel verschillende ziektes, symptomen, problemen. Een paar vuistregels:
De aard van de symptomen
Laten we eens kijken naar een aandoening die regelmatig opvlamt. Met andere woorden, periodes waarin symptomen optreden, en periodes waarin de symptomen verdwijnen, of bijna helemaal weg zijn. Voorbeelden zijn migraine, opvliegers bij de overgang, astma, opgeblazen gevoel. Als u bij ons komt, is het prettig als iedereen (u, wij en uw omgeving) aandacht besteed aan verschillende aspecten van de periodes met symptomen, terwijl we in de gaten houden wat er gebeurd: frequentie, intensiteit, duur en veerkracht
- Frequentie: Hoe vaak komen de symptomen voor? Bijvoorbeeld ieder uur, iedere week, steeds bij volle maan, een paar keer per jaar, regelmatig, onregelmatig maar door iets getriggerd, of zonder aanwijsbare oorzaak?
- Intensiteit: Hoe sterk/ernstig zijn de symptomen? Vaak helpt het om een schaal van 0 tot 10 te nemen, waarbij 0 betekend: geen sympthomen, en 10 ondragelijk erg. Sommige mensen hebben niet zoveel gevoel bij getallen, en vinden het gemakkelijker om het in te delen in “licht”, matig”, “ernstig”, etc. Dit kan ook samenhangen met hoe vaak u medicatie moet innemen: de maximale dosis (zoals een puffer tijdens een astmaaanval) of bijna niet.
- Tijdsduur: Hoe lang duurt een episode? Voortdurend, een uur, een hele dag, in de ochtend nadat u opstaat tot een bepaalde tijd in de middag? Tot in de avond?
- Veerkracht: Hoe snel bent u er weer bovenop? Duurt het dagen of zelfs weken voordat u weer hersteld bent na een aanval, of gaat het de dag erna al weer goed? Dit is een maatstaf hoeveel reserves uw lichaam heeft. Net als bij alles in het leven is het soms niet mogelijk om alle problemen te vermijden, maar als we er weer snel bovenop komen, dan is dat een goede indicatie dat onze gezondheid niet zo slecht is.
Waarneming: er zijn verschillende perspectieven
Dat van u zelf
U kent uzelf en uw lichaam beter dan wie dan ook, inclusief uw klachten. Maar het is wel belangrijk uw objectiviteit in de gaten te houden, alsmede de andere tekenen en symptomen, naast uw hoofdklacht. Juist omdat acupunctuur van binnen uit werkt, lijkt het alsof het “van zelf gaat”, alsof het lichaam het zelf oplost. En in feite is dat ook zo, alleen krijgt het door de behandeling het zetje de goede richting op, waardoor het dat kan. Niet zelden bericht een patiënt dat er niets gebeurd. Maar na enig doorvragen, blijkt dat hij 5 prima dagen heeft gehad, zonder symptomen (de beste sinds maanden of zelfs jaren), gevolgd door een vreselijke dag, gisteren, voordat ze weer langskwamen. Als we niet ons best doen om goed op te letten, overschaduwd het vervelende gevoel van een slechte dag een heel stuk verbetering. Maar de realiteit is dat de weg van genezing altijd met ups en downs gaat, met verbetering en terugval. We moeten het grote plaatje in het oog blijven houden.
En er speelt nog iets mee. Als iemand al lang een symptomen heeft die hem in het dagelijks leven erg beperken, dan gaat hij er aan wennen. Men gaat compenseren, bepaalde dingen niet doen, of juist wel, op een bepaalde tijd en een bepaalde manier. Het wordt letterlijk een deel van het leven. Als dit symptoom veranderd, kan dit een heel vreemd, zelfs beangstigend gevoel zijn. Wie ben je eigenlijk, zonder dat symptoom? Er kan zelfs een nostalgie ontstaan naar de oude situatie.
En dan is het nog erg belangrijk om in de gaten te houden dat er meer is dan uw hoofdklacht, vooral als u behandeld wordt met een holistische aanpak, zoals acupunctuur. Hoe gaat het met uw slaap, uw gemoedstoestand, uw hoofdpijn en de spanning in de schouders? Houdt het hele plaatje in gedachten als u uw vooruitgang bekijkt. Niet zelden veranderen de “andere” tekenen en symptomen voordat de hoofdklacht veranderd. Eerst moeten de omstandigheden in uw lichaam verschuiven, voordat er ruimte is voor het diepste probleem om zich op te lossen.
Dat van uw behandelaar
Hierboven raadden we aan, niet alle controle uit handen te geven aan uw behandelaar. En dat is ook belangrijk. Maar uw behandelaar is een goed opgeleide, ervaren en integere professional, met veel kennis en inzicht. Bovendien zijn er vaak aspecten die samenhangen met het perspectief vanwaar uw behandelaar behandeld (Traditionele Chinese Geneeswijzen, Osteopathie, Moderne Industriële Geneeskunde, homeopathie, enzovoort).
Als voorbeeld: wij praktiseren vanuit het kader van Traditionele Chinese Geneeswijzen. Dus als u komt omdat het niet lukt om zwanger te worden, kan het zijn dat de klachten voor de menstruatie, de spanning in de borsten en de hoofdpijn, onderdeel zijn van het patroon waar de hoofdklacht vandaan komt. Dus ook als het nog niet zover gelukt is dat u daadwerkelijk zwanger bent geworden, maar de andere symptomen zijn verbeterend, dan betekend dat toch dat we al op de goede weg zijn.
Het is ook belangrijk, om signalen niet te verwarren met symptomen. Symptomen kunnen direct worden waargenomen: pijn, ongemak, warmte, onrust, enzovoort. Signalen zijn de dingen die gemeten kunnen worden, maar niet direct waargenomen. Denk aan de bloeddruk, en waardes in het bloed. Acupuncturisten voelen de pols met hun vingers, of palperen de buik om een beeld te vormen wat er in het lichaam gebeurt.
De mensen om u heen
Zeker in chronische, langdurige klachten kan het lastig zijn om de situatie helder te beoordelen. Een partner, familielid of vriend, iemand die u al lang kent, kan soms beter inschatten hoe het met u gaat. Als de persoon weet dat u behandeld wordt, zal hij of zij er misschien meer op letten, als de persoon dat niet weet, is hij of zij misschien objectiever. Maar neem het serieus als een naaste tegen u zegt dat het opvalt hoe goed het met u gaat, hoe energiek u bent, hoe veel (of weinig) dagen ziek, etc.
Het wordt in ieder geval niet erger
Dat is natuurlijk niet erg bemoedigend. Het kan dat u een ziekte heeft die snel verslechterd, en die opeens tot stilstand komt. Dan is het natuurlijk een vooruitgang als het “niet erger” wordt. Maar we moeten wel serieus onder ogen zien dat de behandeling niet aanslaat. Het is dan belangrijk de andere symptomen in de gaten te houden- die kunnen uitwijzen dat er wel wat aan het veranderen is, alleen het hoofdsymptoom nog niet. En het is mogelijk dat het wel veranderd, maar langzaam, wat het lastig maakt om vooruitgang op te merken.
Maar we blijven realistisch. Niemand, u niet en wij niet, schieten er iets mee op om te blijven behandelen als het geen resultaat oplevert.
Een voorbeeld: Een moeder brengt haar 10-jarige zoon voor bedplassen. Het probleem bestaat iedere nacht. Na drie behandelingen en zelf moxa toepassen, is er een duidelijke verbetering, een droge nacht! De behandeling slaat dus aan. Dan begint school, en hij plast weer iedere nacht in zijn bed. Na nog een behandeling zijn de jongen en zijn ouders teleurgesteld: het werkt niet meer. Jammer, helaas, het heeft maar een tijdje geduurd. Maar, als we preciezer kijken, blijkt dat inderdaad geen droge nachten meer heeft, maar dat de lakens in plaats van doorweekt, alleen maar licht vochtig zijn. En dat de ouders ook al geen moxa meer doen, ook al was dat aangeraden. Onze samenleving is zo ingesteld op magische pillen, dat we verwachten dat alles direct werkt, of helemaal niet. Een jongen die al jarenlang iedere nacht in zijn bed plast en daarna alleen maar licht vochtige lakens heeft, reageert best goed op de behandeling, en het heeft zeker zin om door te gaan. Al kan het wat langer duren.
Een ander voorbeeld: pijnstillers werken, in het algemeen, zo dat ze een bepaalde tijd de pijn blokkeren, en als de pil of pleister is uitgewerkt, komt de pijn weer terug. Ook hierbij, als acupunctuur het probleem verbeterd heeft, is men vaak erg teleurgesteld als het terugkomt. Maar juist omdat we het van binnen proberen op te lossen, in plaats het van buiten te onderdrukken, komt het vaak voor dat er verbetering is, en dan een gedeeltelijk terugval, maar minder erg dan dat het was. Dat is juist een goede indicatie dat de behandeling aanslaat, het kost het lichaam een zekere tijd, en een aantal behandelingen, om de verbetering echt op alle niveaus door te kunnen voeren.